Vrije wil is een illusie volgens biologen

Uit ontwikkelingen op het gebied van de neurowetenschap komt steeds duidelijker naar voren dat ‘vrije wil’ niet bestaat, maar dat het menselijke gedrag het resultaat is van onze genen, onze omgeving en de ‘toevallige’ omstandigheden.

Zeggen dat vrije wil niet bestaat is niet nieuw. De Oude Grieken vroegen zich al af hoe het kan dat mensen beslissingen kunnen maken zonder dat er enige causale componenten aanwezig zijn anders dan hun mogelijkheid iets te ‘willen’. Toch houden veel biologen en andere wetenschappers en filosofen vast aan het idee dat ‘vrije wil’ bestaat. Hiermee wijzen ze het idee af dat we simpelweg bewuste machines zijn, volledig gecontroleerd door onze chemie en externe krachten uit de omgeving.

Je zou het geloof in vrije wil kunnen vergelijken met religieuze geloven, daar geen van beide de wetten van de natuurkundige wereld gehoorzamen. Eén van de basis uitgangspunten van biologie en biochemie is dat biologische systemen niets meer zijn dan een zak chemicaliën die de chemische en natuurkundige wetten gehoorzamen. We lijken geen probleem te hebben met de notie van ‘zak chemicaliën’ met betrekking tot bacteriën, planten en vergelijkbare entiteiten. Waarom is het dan zo moeilijk om hetzelfde te zeggen over mensen en andere ‘hogere entiteiten’, aangezien we allemaal dezelfde wetten volgen?

Het menselijke brein werkt zowel op bewust als onbewust niveau. Het is ons bewustzijn dat ons bewust maakt van onze acties. Hierdoor krijgen we het idee dat wij daar zelf controle over hebben. Echter, zelfs zonder dit bewustzijn kan ons brein ons lichaam aansturen. Studies hebben aangetoond dat bewustzijn na de onbewuste neuronale activiteit komt. Omdat we de mogelijkheid hebben meerdere richtingen op te gaan, betekent nog niet dat we de daadwerkelijke keuze maken gebaseerd op vrije wil. Zoals de Oude Grieken zich al afvroegen: Welk mechanisme zit achter het maken van een keuze? Simpel gezegd, vrije wil past niet in hoe de natuurkundige wereld werkt.

Er is een genetische basis voor het bewustzijn en het daarbij horende geloof in vrije wil. Bewustzijn heeft een evolutionair selectief voordeel. Bewustzijn geeft ons de illusie van verantwoordelijkheid, wat zowel goed is voor een samenleving als voor het individu. Het bewustzijn is de ‘vooruitdenkende functie’ van ons brein die ons laat denken dat we van tevoren besluiten wat we zullen gaan doen (of op zijn minst van plan zijn te gaan doen). De ironie wil dat ons brein beschikt over ‘vrije wil genen’ die als taak hebben ons te laten geloven in vrije wil en verantwoordelijkheid. In werkelijkheid, echter, is ons gedrag, als uiting van onze beslissingen, niets meer dan een reflectie van onze genetische geschiedenis en onze omgevingsgeschiedenis.

Dit neemt niet weg dat het bewuste denkproces invloed heeft, of kan hebben, op de onbewuste neurale activiteit. Toch werkt het mechanisme van het bewustzijn zo dat het de onbewuste neurale activiteit voornamelijk volgt en niet aanstuurt. Het bewustzijn speelt maar een kleine rol in het aansturen van ons gedrag. Ofschoon we de indruk hebben dat we vrije bewuste beslissingen maken, is ons bewustzijn niets anders dan het gevolg van input van signalen vanuit het onbewuste. Ons onbewuste (ons ‘onbewustzijn’) is en wordt gevormd door genen, de omgeving en de stochastiek (de leer van waarschijnlijkheid op statistische basis (het toeval, als je wil)).

Deze manier van denken kan grote gevolgen hebben voor de maatschappij. Bijvoorbeeld, ons hele justitiële systeem gaat er van uit dat mensen verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor hun gedrag. Biologisch gezien is dat dus niet het geval. Een straf is nu afgestemd op de misdaad die begaan is. Als men er van uitgaat dat (crimineel) gedrag hoofdzakelijk het gevolg is van genen en omgeving, kunnen straffen daarop aangepast worden.

Het ziet ernaar uit dat de neurowetenschap met steeds meer bewijzen zal komen die aantonen dat vrije wil niet bestaat. De ontwikkelingen zijn in volle gang.

Bron: Phys Org

[Commentaar: We staan aan de vooravond van een biomedische revolutie die de komende dertig jaar ervoor gaat zorgen dat we veel gezonder blijven en langer in goede gezondheid blijven leven. Wat dat betreft zijn de mensen die vandaag de dag leven een overgangsgeneratie. Het is dus zaak om zo gezond als mogelijk te blijven. Daarvoor is het cruciaal om plezier te maken, te ontspannen en vrij te zijn van problemen zoals angst, stress of verdriet. Maar gezonde voeding is ook van groot belang. Speciaal hiervoor heb ik een gratis rapport gemaakt waarin de belangrijkste afwegingen staan rond het al dan niet slikken van multi-vitamines. Wanneer je meer wilt weten over de wetenschappelijke onderbouwing van multi-vitamines, vraag dan het onderstaande rapport op.