Veranderen binnen het Enneagram

Er zijn twee manieren waarop iemand binnen het dynamisch systeem van zijn eigen Enneagram type kan veranderen.

De eerste is inderdaad de lijn tussen stress- en ontspanningspunt. Het Enneagram vertelt je hoe je door het gedrag van je ontspanningspunt over te nemen je meer ontspant en je stopt het gedrag van je stresspunt te doen en daarmee de stress verminderd.

De tweede manier is om te stoppen in de zonde van je Hoofdzonde te leven en te kiezen voor de deugd van Hoofddeugd. Het gevolg hiervan is dat je beter in je vel komt te zitten en dat de eigenschappen van je eigen Enneagram type veranderen van de ongezonde versie in de gezonde versie.

In principe staan deze twee veranderingsprincipes los van elkaar. Dat wil zeggen dat je in principe prima ontspannen je Hoofdzonde kan doen en dat je ook prima gestresst kan zijn terwijl je Hoofddeugd doet. Dit is alleen in de praktijk anders. In de praktijk zal dit alleen op korte termijn werken. Op lange termijn kom je door je Hoofdzonde in de problemen waardoor de kans groot is dat je daardoor gaat stressen. Andersom zorgt je Hoofddeugd ervoor dat op lange termijn je leven op rolletjes verloopt waardoor de kans groot is dat je lekker ontspannen bent.

Dus hoewel het twee losse principes zijn, hebben de effecten ervan wel invloed op elkaar.