Veel van het gedachtegoed van de vroege Nietzsche, wanneer hij zich nog psycholoog noemt en vooral op zoek is naar een praktische filosofische levensstijl zoals in Menselijk, Al Te Menselijk, Dageraad, Vrolijke Wetenschap en een aantal van zijn notitieboeken (die dan wel weer wat ouder zijn), komt goed overeen met NLP. In mijn boek Neurosofie vind je meer dan 200 uitgebreide fragmenten, aforismen en notities die die link overduidelijk maken. Richard Bandler heeft naast zijn studie psychologie ook filosofie gestudeerd en daardoor heeft NLP eigenlijk meer overeenkomsten met filosofie (in de kern is NLP een epistemologie over hoe ons brein leert en kennis tot zich neemt) dan met psychologie. NLP is namelijk voornamelijk een anti-psychologie op filosofische gronden.

Voor meer informatie over dit gedeelte van Nietzsche, zie mijn boek Neurosofie:

Tegelijkertijd zijn er grote verschillen tussen het gedachtegoed van Nietzsche en NLP.

Allereerst is he grote thema van NLP vrijheid. Dat komt natuurlijk goed overeen met het grote thema van Nietzsche. Alleen NLP ziet vrijheid als tweeledig: vrij van negativiteit en vrij om je grote droom te realiseren. Nietzsche heeft daar minder mee en stelt vooral de vraag: vrij voor wat? Hij wil dat wij als mensheid het op ons nemen om de evolutie een handje te helpen en de komst van de volgende stap in de evolutie te versnellen. Daarvoor dient de mens zich als een brug naar dat toekomstbeeld op te offeren. In tegenstelling tot NLP is dit doel zo belangrijk dat het geen probleem is om ervoor te lijden. Dat is allemaal weinig NLP.

Samenhangend met dit doel is het ook van groot belang om ons los te maken van de waarden zoals we die van huis uit mee gekregen hebben en dat wij nieuwe waarden gaan smeden. Op zich is NLP een voorstander van het maken van je eigen waardenhierarchie in plaats van die van anderen over te nemen. Alleen zag Nietzsche zo weinig concrete stappen van mensen die zijn gedachtegoed tot zich namen en in plaats daarvan veel afschuw dat hij veel sterker dan NLP ooit zou doen, kritiek leverde op de bestaande waarden. NLP zou voor Nietzsche te veel meegaan in de traditie en bestaande gedragingen en waarderingen en te weinig een radicale breuk maken met het hedendaagse burgerlijkheid.

Voor Nietzsche zou NLP vooral een methode zijn om beter te kunnen slapen. Wat dat betreft zou het waarschijnlijk voor Nietzsche meer in lijn liggen me hoe hij over het Boeddhisme spreekt: het is fout, maar minder fout dan het Christendom.

Overigens denk ik dat Nietzsche in zijn denkbeeldige kritiek op NLP wel goede punten heeft. NLP is allerminst volmaakt en kan wel een oppepper met wat stevige kritiek gebruiken. Nog interessanter is echter de vraag hoe Nietzsche vandaag de dag zijn ideeën over de volgende stap in de evolutie zou formuleren. Dat is een moeilijk te beantwoorden vraag omdat Nietzsche altijd een combinatie is met praktische aanwijzingen voor concrete stappen en het scheppen van een kader voor filosofische discussie. Die twee gaan vaak moeilijk samen.

Mijn idee is dat Nietzsche wel brood ziet in de praktische en concrete ontwikkeling van een veel betere versie van de mens aan de hand van de aankomende biomedische revolutie. Dus een mens die geoptimaliseerd wordt met DNA therapie, stamceltherapie en nanotechnologie. Mijn vermoeden is dat Nietzsche wel iets ziet in de cyborg als met computers samengesmolten mens als evolutionaire opvolger van ons soort mensen. Maar wel met een belangrijker voorwaarde, namelijk dat deze cyborg ook op het vlak van waarden afscheid neemt van de oude traditionele waarden van de slavenmoraal en nieuwe waarden schept. De interessante filosofische vraag die voor ons ligt vandaag de dag, is de vraag of het concreet en praktisch creëren van zo'n evolutionaire opvolger bijvoorbeeld in de vorm van een cyborg überhaupt zou kunnen met de hedendaagse moraal van de gewone man, of dat je dat überhaupt alleen maar kan bereiken door eerst nieuwe waarden te scheppen. Mijn insteek is dat zoiets alleen met dat laatste mogelijk is zoals ik beschrijf in mijn boek Memento Mori: overleef de dood

Categories: Encyclopedia

1 Trackback

Trackback specific URI for this entry

  • tiouw.nl 
    PingBack
    ...

No comments

Add Comment

Enclosing asterisks marks text as bold (*word*), underscore are made via _word_.
Standard emoticons like :-) and ;-) are converted to images.

To prevent automated Bots from commentspamming, please enter the string you see in the image below in the appropriate input box. Your comment will only be submitted if the strings match. Please ensure that your browser supports and accepts cookies, or your comment cannot be verified correctly.
CAPTCHA